Ivo Andric

Gost

Ivo Andrić (1892, Dolac kod Travnika - 1975, Beograd) bosansko-srpsko-hrvatski književnik i jugoslovenski kraljevski diplomata, rođen u Austro-Ugarskoj (Danas Bosna i Hercegovina). Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1961. zbog svog celokupnog dotadašnjeg rada "o istoriji jednog naroda", prvenstveno za roman Na Drini ćuprija (1945).

Ivo Andrić je rođen 9. oktobra 1892. godine u Travniku, mahala Zenjak broj 9, Bosna i Hercegovina. Knjige rođenih kažu da mu je otac bio Antun Andrić, podvornik, a mati Katarina Andrić, iz porodice Pejić. Odrastao je u rimokatoličkoj porodici i izjašnjavao se kao Hrvat do završetka univerziteta. Ostatak života se izjašnjavao kao Srbin . Detinjstvo je proveo u Višegradu gde je završio osnovnu školu. Andrić 1903. godine upisuje Veliku gimnaziju, najstariju bosansko-hercegovačku srednju školu u Sarajevu, a filozofiju - odsjek za slovenske književnosti i istoriju u Zagrebu, Beču, Krakovu i Gracu. Doktorsku disertaciju "Razvoj duhovnog života u Bosni pod uticajem turske vladavine" (Die Entwicklung des geistigen Lebens in Bosnien unter der Einwirgung der turkischen Herrschaft) Ivo Andrić je odbranio je na Univerzitetu u Gracu 1924. godine. Njegova rodna kuća je danas otvorena kao muzej - Memorijalni muzej-kuća Ive Andrića.
Kao gimnazijalac, Andrić je vatreni pobornik integralnog jugoslavenstva, pripadnik je naprednog nacionalističkog pokreta Mlada Bosna i strastveni je borac za oslobođenje južnoslovenskih naroda Austrougarske monarhije.
Prvi svetski rat ga zatiče u Krakovu, gde na Jagelonjskom univerzitetu studira Filozofski fakultet. Po izbijanju rata vraća se u zemlju. Odmah po dolasku u Split, sredinom jula, austrijska policija hapsi ga i odvodi prvo u šibensku, a potom u mariborsku tamnicu u kojoj će, kao politički zatvorenik, ostati do marta 1915. godine. Među zidovima marburške tamnice, u mraku samice, „ponižen do skota“, Andrić intenzivno piše pesme u prozi.
Po izlasku sa robije, Andrić biva bačen u konfinaciju u Ovčarevo i Zenicu gde ostaje sve do leta 1917. godine.
U periodu između prvog i drugog svetskog rata nalazio se na poziciji izaslanika jugoslavenske vlade u Berlinu. Po izbijanju II svetskog rata, zbog neslaganja sa vlastima u Beogradu podnosi ostavku na mesto ambasadora i vraća se u Beograd. Za vreme II svetskog rata živi povučeno kao podstanar u Beogradu (na Zelenom vencu, za koga je rekao da je najružnije mesto na svetu) ne dozvoljavajući bilo kakvo štampanje i objavljivanje svojih dela. U isto vreme piše svoja najbolja dela koja će kasnije doživeti svetsku slavu. Poslije 1945. bio je prvi predsjednik Saveza književnika Jugoslavije.
Umro je 13. marta 1975. godine u Beogradu.

» PROKLETA AVLIJA, Ivo Andric
» Je li Ivo Andrić Hrvat ili Srbin odlučit će međunarodni sud?
» Ivo Andrić misli, izreke, poslovice, mudrosti