Medicinski tekstil-karakteristike i primjena

Gost

Medicinski tekstil predstavlja značajnu vrstu tehničkog tekstila i odlikuje se veoma velikom raznovrsnošću, od jednostavnih proizvoda za čišćenje pa sve do visoko sofisticiranih membrana.

Upotreba tekstilnih vlakana u medicini spominje se jos prije 4000 godina,
ali "zvanična" primjena počinje rasvojem sanitetskih službi. Prvi antiseptički zavoj proizveden je u Francuskoj krajem 16-og vijeka. Medjutim, od tada je prošlo mnogo vremena do razvoja opreme specijalno prilagođene preradi tekstila u medicinske svrhe.

Razvojem novih vrsta vlakana kao i tehnologija za proizvodnju prediva i tkanina, značaj medicinskog tekstila proširuje se izvan "konac tehnike", zaštitne i higijenske uloge. Pored vlaknastih i tkanih materijala, primjenjuju se i pleteni materijali, a u posljednje vrijeme i netkani tekstil. Uočava se dinamičan porast potrošnje ove vrste tekstilnih proizvoda u poslednjih 30-40 godina a taj trend očekuje se i u budućnosti.

Cilj primjene tekstila u medicini sve više postaje konvertovanje "bolnih" dana pacijenata u udobne dane.

Uspješna primjena primjena tekstilnih materijala u medicini podrazumijeva interdisciplinarnu saradnju između naučnika iz oblasti polimera, tekstilnog inženjerstva i medicine.

Gost

Karakteristike

Tekstilni materijali koji se koriste u medicinske svrhe uključuju: vlakna, pređe (monofilamentne i multifilamentne), tkanine, pletenine, netkani tekstil i kompozite.
Svi ovi materijali mogu biti prirodni i sintetički. Pamuk i svila su najčešći prirodni materijali i zajedno sa regenerisanim celuloznim vlaknima upotrebljavaju se kao neimplantibilni materijali i kao higijenski proizvodi. Sintetički tekstilni materijali u medicini uključuju: poliuretanske elastomere, polietilen visoke molekulske mase, polipropilen, poliestere, poliamid, politetrafluoretilen (PTFE), polimetilmetakrilat (PMMA), polietilentereftalat (PET), ugljenična i staklena vlakna.

Postoji i nekoliko vrsta specijalnih vlakana koji se koriste za medicinski tekstil, kao što su:

-kolagen- biorazgradivi materijal koji čini 25% svih proteina organizma sisara. Najčešće se dobija iz vezivnog tkiva životinja (ovce i goveda). Može biti u obliku vlakna i hidrogela(želatin). Kolagenska vlakna se najčešće koriste za izradu hirurških konaca.

-alginatna vlakna- dobijaju se iz alginske kiseline, koja se izdvaja iz morskih algi. Ova vlakna su netoksična i biorazgradiva, a pomažu kod zacjeljivanja rana.

-hitin- je polisaharid koji se dobija iz oklopa rakova, školjki i insekata. Vlakna i tkanine od hitinskih vlakana su netrombogena, tijelo ih apsorbuje i imaju dobra svojstva za liječenje. Netkani tekstil od hitinskih vlakana koristi se za vještačku kožu. On se dobro veže na tijelo i stimuliše obnavljanje nove kože sa manje bolova. Alkalnim tretmanom hitina dobija se hitozan koji se može presti u filamente i koristiti za izradu membrana koje omogućavaju sporo oslobađanje lijeka.

Različiti tekstilni materijali, zavisno od područja primjene posjeduju različite karakteristike, a neke od njih su:

- sposobnost apsorpcije
- jačina,
- fleksibilnost,
- elastičnost,
- otpornost na puzanje,
- mekoća,
- hidrofilnost,
- hidrofobnost,
- propustljivost vazduha,
- propustljivost rendgenskih zraka,
- biostabilnost,
- biorazgradivost,
- biokompatibilnost,
- krvna kompatibilnost i dr.

Gost

Biorazgradivost

Jedno od veoma važnih svojstava tekstilnih materijala koji se primjenjuju u medicini je biorazgradivost. Materijali koji se apsorbiraju u tijelu dva do tri mjeseca (ili duže) poslije implantacije se smatraju kao biorazgradiva. Tu spadaju neki poliuretani, kolagen i alginat. Mada su pamuk i regenerisana celulozna vlakna biorazgradiva ne koriste se kao implantibilni materijali. Poliester, polipropilen, politetrafluoretilen i ugljenična vlakna se ne apsorbuju u tijelo i ona se ne smatraju biorazgradivim vlaknima.
Značaj biorazgradivih materijala se ogleda i u tome da bi u budućnosti mogli biti upotrijebljeni za izradu elektroničkih uređaja (tzv. tranzistorskih sistema) koji bi se implantirali u organizam, a zatim bi pomoću radio signala po potrebi otpuštali antibiotike ili bi mogli pomoći u praćenju procesa zarastanja i oporavka rana, tkiva ili organa unutar tijela, nakon čega bi se cijeli uređaj rastvarao u tijelu.
Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Biodegradable_6_x600

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Biodegradable_6_x600

Slika prikazuje simulaciju ponašanja protutipa tranzistorkog uređaja u uslovima sličnim onim koji vladaju u tijelu.

Prva slika gore lijevo pokazuje izgled prije upotrebe. Sive linije pokazuju električne vezove od zlata i srebra, materijala koji su odobreni za uporabu unutar tijela. Naredne fotografije pokazuju izgled nakon 10,30, 40, 50 i 70 dana kasnije. Crvena linija na slici je razmjera koja predstavlja širinu od 5 milimetara.

Biorazgradivi i bioresorptivni materijali se razgrađuju, metaboliziraju i izlučuju iz tijela. Ovi materijali se mogu koristiti i kao privremena zamjena za ljudske organe.

Biorazgradivost polimernih materijala ima dvije faze:
- dekompoziciju i
- apsorpciju

Prilikom dekompozicije pucaju veze na glavnim makromolekulskim lancima, smanjuje se molekulska masa i nastaju netoksične monomerne i oligomerne komponente.

Zavisno od polimera dekompozicija može, a ne mora da zahtjeva primjenu enzima. Polimeri koji se raspadaju reakcijom podržanom enzimima zovu se enzimski razgradivi polimeri, a svi oni koji se razgrađuju nespecifičnom hidrolizom i oksidacijom u kontaktu sa fluidima tijela zovu se neenzimski razgradivi polimeri.
U fazi apsorpcije dekomponovani proizvodi se bioprocesima prevode u neškodljive i izlučuju preko bubrega i znojnih žlijezda.
Pored biorazgradivosti ovi materijali moraju zadovoljiti i druge zahtjeve
poput biokompatibilnost, odgovarajuće mehanička i kemijska svojstva i ne smiju biti toksični. Brzina dekompozicije i apsorpcije trebala bi biti kompatibilna sa brzinom liječenja tkiva i organa. Brzina liječenja je različita za razna tkiva čovjeka - za kožna tkiva to traje tri do deset dana, jedan do dva mjeseca za unutrašnje organe, dva do tri mjeseca za čvrsta tkiva i najmanje šest mjeseci za velike organe.
Bioapsorbljivi implantantni materijali trebali bi zadržati svoja mehanička svojstva i funkcije sve dok tkiva ne postanu potpuno zdrava. Poslije
potpunog ozdravljenja tkiva i organa implantantni materijali trebaju se
razgrade, brzo apsorbiraju i na taj način smanje ili potpuno spriječe
neželjeni sporedni učinci koje bi njihovo prisustvo u organizmu moglo
izazvati. Prema tome, potrebno je poznavati karakteristike razgradnje materijala.

Faktori koji utiču na razgradnja su kemijske strukture, kristaličnost, hidrofobni / hidrofilna ravnoteža, oblik i morfologija.

Gost

Krvna kompatibilnost

Krvna kompatibilnost je neophodna kod biomedicinskih materijala, posebno za uređaje koji su u kontaktu s krvlju, kao što su vještačko srce i vještački krvni sudovi, kao i uređaji za pročišćavanje krvi i krvni kateteri.

Krvna kompatibilnost podrazumijeva da materijal ne prouzrokuje tromboze. Pored toga, krvno kompatibilni materijali Koji se primjenjuju
za duži period vremena ne smiju da: mijenjaju proteine plazme, uništavaju enzime, razgrađuju ćelijske elemente krvi kao što su crvena i bijela krvna zrnca, uzrokuju oštećenja susjednog tkiva, pojavu karcinoma, toksične i alergijske reakcije.

Ugljenikova vlakna imaju dobru krvnu kompatibilnost, ali ona nisu pogodna za primjenu gdje se traže tanke i fleksibilne strukture. Nedostatak fleksibilnosti ugljičnih vlakana se eliminiše izradom kompozita, naslojavanjem sa poliamidom, celuloznim acetatom, silikonskom gumom i poliuretanskim elastomerima. Mikrovlakna u kompozitnim formama su često krvno kompatibilna. Tipična mikrovlakna su ona izrađena od poliestera i polipropilena. Politetrafluoretilenska (PTFE) vlakna se koriste za vještačke arterije i zaliske. Polietilen se često koristi za cjevčice za krv i za intravaskularne katetere.

Gost

Zahtjevi

Osnovni zahtjevi koje tekstilni materijali moraju ispuniti da bi bili primjenljivi u medicini su:

- Netoksičnost

Ako tekstilni materijali izazivaju u živom organizmu groznicu, povećanje
temperature, hroničnu upalu, alergiju, karcinom ili deformacije,
smatraju se toksičnim i nisu primjenljivi u medicini.

- Mogućnost sterilizacije

Biomedicinski materijali mogu da se kontaminiraju bakterijama, te je stoga jako važna mogućnost sterilizacije. Tehničke sterilizacije mogu biti fizičke (toplinom, parom, ionizirajućim zračenjem) ili hemijske.

- Dobra mehanička svojstva

Dobra mehanička svojstva podrazumjevaju da moraju posjedovati odgovarajuću jačinu, elastičnost, postojanost i slično.

- Kompatibilnost

Veoma važna karakteristika za sve materijale koji se primjenjuju u medicini je kompatibilnost, koja uključuje biokompatibilnost, bioinertnost i bioathezivnost. Parametri koji su bitni za biokompatibilna testiranja uključuju toksičnost, mutagenost, kancerogenost i dr..

Gost

Klasifikacija medicinskog tekstila

U zavisnosti od odručja primjene medicinski tekstil se dijeli na:

1. Hirurški tekstil

- tekstil za implantaciju (šavovi, vaskularni implantanti, tkanine za
srčane zaliske, vještačke tetive, materijali za liječenje hernije, hirurške mreže za ojačavanje i dr.).

- neimplantibilni tekstil (povezi, zavoji za rane, flasteri i dr.).

2. Tekstil za uređaje izvan tijela (vještački bubrezi, jetra, pluća i dr.).

3. Zaštitni tekstil i higijenski tekstilni proizvodi (zaštitna odjeća, posteljina, hirurške pregače, odjeća, vata i dr.).

Gost

Implantibilni hirurški tekstil

1. Hirurški konci

Hirurški konci su niti materijala koje služe za vezivanje krvnih sudova i ušivanje tkiva.

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Ineresorptivni

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Ineresorptivni

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Resorptivni

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Prirodni

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Oftamoloski_1

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Oftamoloski_2

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Oftamoloski_3

Idealan hirurški konac je materijal koji mora posjedovati sljedeća svojstva:

- Jednostavan za upotrebu,
- Lak za rukovanje,
- Nereaktivan ili slabo reaktivan za tkivo,
- Sterilan,
- Netoksičan,
- Čvrst,
- Konstantnih osobina u tkivu,
- Jeftin.

Hirurške konce možemo podijeliti na osnovu:

- Materijala od kojeg je izrađen,
- Svojstva resorpcije,
- Vrsti vlakna.

Gost

Tri su osnovne grupe materijala od kojih se izrađuju hirurški konci.

- Hirurški konci od prirodnih materijala

Dobijaju se preradom prirodnih materijala, kao što su biljna i životinjska tkiva.
Mogu biti resorptivni (npr. konac izrađen od kolagena) i neresorptivni (npr. konac od svile).

- Hirurški konci od sintetičkih materijala

Kao i konci od prirodnih materijala mogu biti resorptivni (poliglikolacid, polidioksanon) i neresorptivni (poliester, poliamid, polipropilen)

- Hirurški konci od prirodnih materijala (žica)

Svaka vrsta hirurškog konca ima svoje prednosti i nedostatke.

Gost

Hirurški konci od prirodnih materijala

Prednosti

- Jednostavno rukovanje

- Lako vezivanje čvora

- Opšte poznati materijali

Nedostaci

- Izražena lokalno zapaljenska reakcija

- Nepredvidljivo vrijeme resorpcije

- Relativno mala jačina

Hirurški konci od sintetičkih materijala

Prednosti

- Velika jačina

- Inertnost (mala tkivna reakcija)

- Predvidljivo vrijeme resorpcije

- Velika glatkoća konca
(redukovano oštećenje tkiva pri ušivanju)

Nedostaci

- Inkapsuliran konac može biti odbačen od strane organizma

- Mogu biti teški za rukovanje, pogotovo monofilamentni

Prema svojstvu resorpcije hirurški konci mogu biti

- Resorptivni
- Neresorptivni

Resorptivni hirurški konci

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Resorptivni

- Razgrađuju se u organizmu nakon hirurške implantacije u potpunosti i to:

- Hidrolizom - samo prisustvo vode i fluida organizma je dovoljno za
odvijanje apsorpcije; na ovaj način se apsorbuju sintetički konci.

- Enzimskom aktivnošću - kao imfalmatorni odgovor organizma; na
ovaj način odvija se apsorpcija tekstilnih materijala prirodnog porijekla.

Prednost resorptivnih konaca je u tome što nema zaostajanja stranog tijela u organizmu, a nedostatak to što ne pružaju permanentnu podršku rani.

Resorptivni konci su kolagen i kopolimeri poliglikolne i polilaktične kiseline. U novije vrijeme razvijen je resorptivni konac od hitina. Njegova prednost u odnosu na Dexon(R) i kolagen je bolja jačina.Namjenjeni su da zaustave unutrašnje krvarenje, ušivanje tkiva i organa unutar tijela, a nakon ozdravljenja organizam ih razgrađuje.

Neresorptivni hirurški konci

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Ineresorptivni

Ne razgrađuju se u organizmu nakon hirurške implantacije već permanentno ostaju u tijelu.
Neki od ovih materijala vremenom gube jačinu (poliamid), dok je drugi zadržavaju svo vrijeme trajanja u organizmu (poliester, polipropilen)

Prednost ove vrste hirurškog konca je što pruža permanentnu (dugotrajnu) podršku rani, a nedostatak je zaostajanje stranog tijela u organizmu što može izazvati neželjenu reakciju.

Neresorptivni konci se izrađuju od PTFE, polipropilena, poliestera, lana, svile i koriste se na onim mjestima sa kojih se lako mogu odstraniti nakon zarastanja rane (npr. meka tkiva, a svila najčešće za intraoralne operacije, operacije usana i kože oko očiju)

Prema vrsti vlakana hirurške konce dijelimo na :

- Monofilamentne i
- Multifilamentne

Monofilamentni hirurški konci

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Oftamoloski_2

Šav čini jedna nit materijal različite debljine.
Prednosti ovakvih konaca su: velika glatkoća konca, nema pogodnog prostora za nakupljanje bakterija, nema kapilarnosti i uslova za širenje infekcije.
Nedostaci su: otežana manipulacija i vezivanje čvora, krajevi konca mogu izazvati iritaciju tkiva.

Multifilamentni hirurški konci

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Oftamoloski_3

Multifilamentni hirurški konci su konci formirani od više niti koje mogu biti upredene ili izuvijene da bi došlo do stvaranja končane strukture.
Prednosti ovakvih konaca su: dobra jačina i dobre karakteristike u rukovanju koncem, a nedostaci: pogodan prostor za nakupljanje bakterija između vlakana, kapilarnost i uslovi za širenje infekcije, manja glatkoća u odnosu na monofilamentne konce(veća mogućnost oštećenja tkiva pri ušivanju).

Gost

2. Implantanti za meka tkiva

Biološki polimeri kompatibilni za meka tkiva su:

- Kolagen

- Proteini svile

- Hitin

- Hitozan

Kolagen, koji je glavna komponenta mekog tkiva, ljudskog organizma, je protein koji formira vezivno tkivo «in vivo». Prema tome, vještački implantanti sa kolagenom modifikovane površe spajine lako sa na meko tkivo. Svila se sastoji od dvije vrste proteina: fibroina i sericina.

Vještački materijali kompatibilni s mekim tkivom su silikonska guma, poliuretan, hidrogel. Silikonska guma je polimer polidimetilsiloksan povezan poprečnim vezama. Hidrogelovi su nerastvorljivi materijali koji sadrže vodu. Oni se dobivaju uvođenjem hidrofobnih grupa kao poprečnih veza ili kristalnih područja u vodorastvorljive polimere.

Za oblaganje ozlijeđene kože koristi se fleksibilni materijali koji pomažu regeneraciji kože. Ovi materijali treba da spriječe dehidraciju rana i prodor bakterija, a s druge strane trebaju dovoljno propustljivi za prolaz izlučevina kroz pore ili proreze. Materijali za kožu su od tkanina ili netkanog tekstila i mikroporoznih slojeva i treba da mogu apsorbovati fluide tijela.
Koriste se apsorbtivni enzimski razgradivi polimeri kao što su kolagen, hitin i poli - L - leucin.

U hibridnim materijalima za kožu mogu se kombinirati sintetički polimeri i čelijske kulture i formirati biološko - sintetički kompoziti.
Međutim do danas nije pronađen pojedinačni biološki ili sintetički materijal koji može biti potpuna zamjena za kožu čovjeka, jer takav materijal mora zadovoljiti veliki broj zahtjeva.
Ti zahtjevi uključuju kompatibilnost s tkivom, transmisiju vodene pare
slično normalnoj koži, nepropusnost za mikroorganizme, sprječavanje
kontrakcije rana, elastičnost koja omogućava kretanje donjih slojeva
tkiva, otpornost na naprezanje, nisku cijenu i dugotrajnost.

Gost

3. Vještačke tetive i ligamenti

Tekstilni materijali koji posjeduju jačinu i fleksibilnost mogu služiti kao
zamjena za tetive, ligamente i hrskavice, kako u rekonstruktivnoj tako
i u korektivnoj hirurgiji. U suštini, struktura ligamenata koji povezuju kosti i tetiva koje povezuju muskulaturu s kostima je slična polimernim tekstilijama, jer su one sastavljene od mnoštva fibrila i fibrilnih snopića. Umjetne tetive se izrađuju od tkanih i upletenih poroznih struktura naslojenih silikonima.

Osnovni zahtjevi za vještačke tetive su kompatibilnost s tkivom, jačina na zatezanje, otpornost na zamor, poroznost i fleksibilnost. Uobičajene veličine pora kod polietilena su od 100 do 500 kadratnih mikrona.

Za ove namjene se koriste tkane ili pletene strukture, sa karakteristikama sile zatezanja, i stepena istezanja, sličnim onima koje imaju prirodne tetive i ligamenti.

Upletene kompozitne tekstilne strukture izrađene od ugljičnih i poliesterskih vlakana su posebno dobre za zamjenu ligamenata koljena. Upleteni poliesterski ligamenti imaju dobru jačinu i otpornost na puzanje pri cikličkim opterećenjima.

Zahtjevi prema ligamentima i tetivama su kako biološke tako i biomehaničke prirode.
Polietilen niske gustoće ima kompatibilna svojstva sa prirodnim hrskavicama i prema tome je upotrebljiv za hrskavice za lice, uši, nos i ždrijelo.

Dakle izbor materijala je izuzetno kritičan za proizvode kao što su vještački ligamenti ili tetive koje moraju nastaviti da nose teret. Upotrijebljeni materijali moraju biti u stanju da se odupru opterećenju, istezanju, savijanju i slično. Ukoliko su nam takvi materijali dostupni onda će i biološka tkiva da pruže podršku integriranim odnosno ugrađenim i doprinjeti njihovoj dugoročnosti.

Gost

4. Materijali za liječenje hernije

Za liječenje hernije koristi se hirurški ugrađena polipropilenska mrežica. Polipropilen je otporan prema infekcijama i ne izaziva alergije. Ovakve propilenske mrežice su sterilne, meke, gipke, fleksibilne i prilagodljive tjelesnim pokretima.
Materijal pod trgovačkim nazivom GORETEX® za rješavanje problema hernije izrađuje se od istegnutog politetrafluoretilena (PTFE).
Zavisno od vrste hernije, i operativne metode koriste se različite vrste mrežica kao što se može vidjeti na slikama.

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Kila4

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Kila4

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Kila6

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Kila5

Gost

4. Tvrdi implantanti

Tvrdi materijali moraju imati odlična mehanička svojstva kompatibilna sa stvarnim tkivima organizma. Njihova primjena uključuje vještačke kosti, koštani cement i vještačke spojeve. U praksi se kombinuje bioaktivna keramika sa polimerima ili metalima.

Za zamjenu kosti i spojeva koriste se ortopedski implantanti, a za
stabilizaciju preloma kostiju koriste se pločice za fiksaciju. Tekstilni strukturni kompoziti kao što su ugljenikovi kompoziti, zamjenjuju metalne implantante. Oko implantanata se oblažu tkani vlaknasti materijali izrađeni od grafita i politetrafluoretilena.

5. Kardiovaskularni implantanti

Ako je prirodni kardiovaskularni sistem blokiran ili oslabljen za zamjenu

pojedinih segmenata sustava koriste se umjetne vene i arterije.Tipičan primjer je kod zamjene sekcije aorte kod pojave aneurizma (proširenja).
Drugi primjer su arterije u nogama dijabetičara koje su sklone začepljenju.
Umetci su obično u obliku cijevčica i ugrađuju se kao bajpas da se izbjegne blokada i poboljša cirkulacija. Najčešće korištena vlakna su poliesterska i istegnuti politetrafluoretilen. Poliesterski vaskularni implatanti mogu biti tkani, pleteni ili ekstrudirani.
Na vještačkim srčanim zaliscima koriste se manžetne od poliesterskih tkanina za povezivanje zaliska na tkivo.

Gost

6. Biomaterijali u oftalmologiji

Prirodni i sintetički hidrogelovi su fizički slični očnom tkivu i zato se koriste u oftalmologiji za meke kontaktne leće. Meke kontaktne leće se izrađuju od transparentnog hidrogela s visokom propustljivošću kiseonika. Tvrde kontaktne leće se izrađuju od materijala koji mogu biti hidrofilni ili hidrofobni, a najčešće su to polimetilmetakrilat i celuloznoacetatni butirat. Fleksibilne kontaktne leće se izrađuju od silikonske gume.
Materijali za leće trebaju imati visoku površinsku energiju i da se lako vlaže suzama. Veoma važna je osobina propustljivosti kiseonika.

7. Dentalni biomaterijali

Pošto regeneracija zubnog materijala nije moguća, koriste se biopolimeri kao zamjena za kvarove. Glavni zahtjevi za zubne polimere su prozirnost, stabilnost, dobra otpornost na abraziju, nerastvorljivost u oralnim fluidima, netoksičnost, relativno visoka tačka omekšavanja, jednostavna proizvodnja i primjena.

Najviše korišteni polimer za dentalnu primjenu je polimetilmetakrilat (PMMA) i njegovi derivati. Ostali materijali za ove namjene su polisulfoni i polietersulfoni. Za poboljšanje trajnosti proizvedeni su zubi od umrežene akrilne smole.

Gost

Neimplantibilni hirirški tekstil

Obuhvata one materijale koji se ne ugrađuju u organizam, a koriste se na tijelu u kontaktu ili bez kontakta sa kožom. Tu spadaju zavoji, bandaže, flasteri, gaze, vata, platno za povezivanje, komprese itd.

Hirurške komprese i gaze

Komprese za rane imaju višestruku namjenu. One štite rane od infekcije, apsorbuju i odnose krv i suvišne fluide, nose lijekove za liječenje. Ovaj materijal koji služi za prekrivanje i zaštitu rana sastoji se od tri sloja:

- Sloj u kontaktu s ranom

- Sloj za apsorpciju

- Osnovni materijal

Komprese trebaju biti meke, da dobro naliježu i da štite od daljnjih povreda, da se lako postavljaju i odstranjuju, da su sterilne i da su netoksične. Osnovni materijal je naslojen sa akrilnim adhezivom.
Najbolje rezultate u zacjeljivnju rana dala su kolagenska, alginatna i hitinska vlakna. Interakcijom između alginatnih vlakana i tečnosti koja se izlučuje iz rane stvara se sodaalginatni gel, koji je hidrofilan, propustljiv za kisik, nepropustljiv za bakterije i pomaže formiralju novog tkiva.

Gaza i parafinom naslojena gaza se najčešće koriste uz komprese i zavoje. Većina gaza se izrađuje od pamuka. Gaze služe i za internu primjenu, kao i za brisanje i čišćenje.

Zavoji i flasteri

Zavoji čine širok asortiman terapeutske primjene od previjanja, terapeutskog djelovanja, zaštite i sanacije povreda, kompresivnih i traumatskih liječenja, do imobilizacija. Mogu biti izrađeni od prirodnih i umjetnih materijala, postupcima tkanja, pletenja, oplemenjivanja te impregniranja, ali i od netkanog tekstila. Izrađuju se kao zavojne trake različitih širina, dužina i formata. Zavisno od području primjene mogu biti snabdjeveni kopčama za fiksiranje krajeva, apsorpcijskim jastucima, poveznim trakama i drugim dodatcima, tako da razlikujemo više različitih vrsta zavoja, kao što su:

Individualni prvi zavoj, sterilizovan, koji se upotrebljava se za pružanje prve pomoći kod ozljeda s krvarenjem. Sastoji se od zavoja (poveske) i jastučića od gaze i vate.

Zavoj za opekotine namjenjen je za prvu pomoć kod teških povreda, posebno kod opekotina. Metalizirana strana se stavi na ranu, blagim pritiskom priljubi, a zatim trakama poveže. Sprječava razvijanje bakterija i ubrzava ozdravljenje. Ne lijepi se na ranu i zato je njegovo skidanje bezbolno.

Visokoelastični zavoji imaju veoma široku upotrebu npr.. poslije hirurških intervencija na venama i tromboze, kao podrška ligamentnom aparatu zglobova, prvencije hematoma, kod kontuzija, uganuća i ozljeda tetiva.

Zavoji mogu i da se pletu u obliku mrežastih cijevi raznih promjera. Namjenjeni su za što bolje fiksiranje kompresa i drugih zavoja.

Kompresioni zavoji se koriste gdje je potrebna određena kompresija za tretman i sprečavanje tromboze u venama, zagnojavanje noge i proširenje vena. Prema stupnju kompresije dijele se na lake, srednje i zavoje sa visokom kompresijom. Oni mogu biti tkani i pleteni sa pamučnim elastomernim pređama.

Netkani ortopedski zavoji se koriste ispod flastera i kompresionih zavoja kao punjenje za bolji komfor. Oni se izrađuju od poliesterskih ili polipropilenskih vlakana, u mješavini s prirodnim ili drugim sintetičkim vlaknima. Može se koristiti i poliuretanska pjena.

Gost

Tekstilni materijali za uređaje izvan tijela

Tekstilni materijali se koriste u mehaničkim uređajima kao što su:

- Vještački bubrezi(uređaji za hemodijalizu)

- Vještačka jetra

- Mehanička pluća (oksigenerator krvi)

Uređaji za hemodijalizu imaju zadatak da preuzmu ulogu prečistača krvi u slučaju otkazivanja bubrega. Hemodijaliza procesom difuzije kroz polupropusnu membranu uklanja neželjene sipstance iz krvi, a dodaje željene sastojke, te podešava željene sastojke i pH-vrijednost.

Najvažniji dio uređaja za hemodijalizu je dijalizator (umjetni bubreg). U dijalizatorima krv cirkuliše kroz polupropusnu membranu koja zadržava otpadni materijal.

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Memb1

Membrane mogu biti ravni listovi ili snop šupljih regenerisanih celuloznih vlakana u formi celofana. Veličina pora kod membrana se kreće od 1-8 nm za hemodijalizu, 3-60 nm za hemofiltraciju te 0.2-0.6 mikrometara za plazma izmjenjivanje.
Osim regenerisanih celuloznih vlakana za izradu membrana koriste se i celulozni acetat, polimer akrilonitrila, polimetilmetakrilat, kopolimer polietilenvinilalkohola i poliamidi.
Osamdeset procenata svih dijalizatora koristi celulozne materijale koji imaju odličnu propustljivost za niskomolekularne supstance.

Uložak za dijalizator sastoji se od 4000 - 20000 šupljih filamenata i ima prečnik 300 mikrometara. Krv protiče unutar vlakna a dijalizat izvan vlakna.

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Dijaliz1

Mehanička
pluća koriste mikroporozne membrane koje imaju veliku propustljivost za gasove i nisku propusnost za protok tečnosti što je slično kao kod
prirodnih pluća gdje kiseonik i krv dolaze u kontakt. U ovim uređajima kiseonik protiče oko šupljih vlakana na ekstremno niskom pritisku. Krv teče unutar vlakna. Kiseonik prodire kroz mikropore vlakana i dolazi u kontakt s krvi.

Šuplja viskozna vlakna se koriste i kod vještačkih jetri i pankreasa. Organske ćelije se nalaze izvan vlakana, a krv teče unutar vlakana. Nutrienti krvi prolaze kroz zidove vlakana u ćelije organa, a enzimi prolaze od ćelija u krv.

Gost

Zaštitni i higijenski proizvodi

Cilj zaštitne odjeće je zaštititi medicinsko osoblje i pacijente od zaraze preko krvi i drugih tečnosti. Zaštitni tekstil uključuje operativni tekstil, tekstil za zaštitu prostorija u operacionim salama, hirurške kape, hirurške maske, navlake za noge, mantile itd..

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Sala1j

Danas su posebno zanimljive dvostruko laminirane tkanine pod zaštićenim imenom GORETEX®. Proizvođač navodi da ovaj materijal zadrži nepropusnost za vodu i bakterije i poslije 50 pranja. Na drugoj strani ovaj materijal dobro propušta vlagu i paru, lagan je i mekanog opipa. Gorlite® je naslojeni materijal sličan GORETEX-u, a proizvodi se kao netkani tekstil za različite medicinske, a prvenstveno hirurške svrhe.

Firma Courtaulds (GB) je razvila akrilno vlakno visokih performansi koje sadrži kombinaciju antimikrobnih komponenti baziranih na metalnim solima.

Firma Rhoryl razvila je hlorovlakno koje sprječava razmnožavanje mikroorganizama gdje se zahtijeva visoka higijena. Ovo vlakno sadrži živinobutol, antiseptik koji je dobro poznat u medicinskom svijetu. Ova komponenta se ugradi u polimerne makromolekule prilikom sinteze. Poslije pranja ovi materijali ne mijenjaju svoja antiseptička svojstva. Vlakna su netoksična i ne izazivaju alergije.

Hirurški zaštitni ogrtači sprečavaju kontaminaciju, a sastavljeni su od netkanih materijala (hidrofilni polipropilen) i hidrofobnog polietilenskog filma.

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Prekr1

Na isti ili sličan način kao zaštitni ogrtači, izrađuju se i razne vrste prekrivača koji se koriste u operacionim salama za pokrivanje pacijenata, ili za prekrivanje površina oko pacijenata.
Ti proizvodi su obično od netkanog hidrofilnog polipropilena kao osnove i hidrofobnog polietilenskog filma.

Hidrofobni film sprječava prodor tekućine i bakterija, a hidrofilni netkani je do tijela pacijenta i on sa velikom sposobnošću apsorpcije (oko 250 ml / m²), upija sekrete i izlučevine iz rana.

Medicinski tekstil-karakteristike i primjena Upij1

Postoje i kombinacije sa dvije pletenine između kojih se nalazi mikroporozni film od politetrafluoretilena, koji omogućava propustljivost i komfor, a veoma dobro sprječava mikrobiološku kontaminaciju.

Hirurške maske su izrađene od tri sloja. Srednji sloj je filter od finih staklenih vlakana ili sintetičkih mikrovlakana, koji je sa obje strane prekriven sa netkanim tekstilom od akrilnih ili propilenskih vlakana. Ove maske za lice moraju imati visok kapacitet bakterijske filtracije, visoku propusnost vazduha, moraju biti lagane i ne smiju izazivati alergije.

Hirurške kape su izrađene od celuloznih vlakana ili polipropilena.

Gost

Ostali medicinski tekstil

Ostali tekstilni proizvodi uključuju posteljinu, odjeću, navlake na obuću, prekrivače madraca, tkanine za čišćenje i brisanje. U sobama intenzivne njege zahtijevaju se kompozitne tkanina za zaštitnu odjeću.

Tekstilni proizvodi za inkontinenciju mogu biti pelene i podlošci ispod bolesnika na krevetu. Tisu papir ili netkani tekstil se koriste za brisanje i obično su obrađeni antiseptičkim sredstvom. Koriste se za čišćenje rana prije zavijanja.

» Temperamenat i njegove karakteristike - test
» Karakteristike zlostavljanih žena – mit i istina
» Premotorni korteks: karakteristike i funkcije
» Karakteristike psihički zdravih i zadovoljnih ljudi
» Koje su po vama karakteristike dobrog roditelja?